Πως Είναι να Μεγαλώνεις με Κωφούς Γονείς;

Της Μαρίνας Ξυπνητού

Παρασκευή βράδυ, παίρνω το τρένο από την Κηφισιά για την Καλλιθέα, κάθομαι στη γαλαρία και ξεκινάω την επιστροφή για το σπίτι. Συνήθως, τις νυχτερινές ώρες, βλέπεις κάθε καρυδιάς καρύδι μέσα στον ηλεκτρικό. Κάποιες φορές οι συνεπιβάτες όμως κρύβουν ευχάριστες εκπλήξεις. Εκείνο το βράδυ απέναντί μου κάθισε ένας ψηλός, γαλανομάτης άνδρας κοντά στην ηλικία μου. Τον έκοβα από πάνω μέχρι κάτω με όση διακριτικότητα διέθετα. Καθώς τον "σκάναρα" παρατήρησα το ακουστικό που φορούσε. Δεν ήταν από εκείνα που ακούς μουσική αλλά από αυτά που σε βοηθούν να ακούς καλύτερα. Τον είδα να κλείνει βιαστικά το τηλέφωνο σε εκείνον που μιλούσε και να ξεκινάει να επικοινωνεί στη νοηματική με ένα ζευγάρι κωφών, που μόλις είχε μπει στο τρένο.
 
Υπό άλλες συνθήκες θα συνέχιζα να τον χαζεύω -είπαμε καθαρό 10άρι- αλλά εμένα το μυαλό μου πήγε αλλού. Σε μια παλιά μου φίλη, τη Δήμητρα, που ήταν παιδί κωφών γονιών. Δέκα χρόνια έχουν περάσει από τότε που μου εκμυστηρεύτηκε την κατάσταση στο σπίτι της, αλλά και την αφελέστατη -στα όρια της παιδικής- απάντησης που της είχα δώσει. Θυμάμαι να της λέω πόσο γαμάτο ήταν που ήξερε πως οι γονείς της δεν πρόκειται να της φωνάξουν ποτέ.

Τα προβλήματα φυσικά είναι πιο πρακτικά και δεν περιορίζονται σε μια πιθανή επίπληξη που θα σου κάνει ο μπαμπάς και η μαμά. Όπως μου λέει, «έχουν περάσει δύο χρόνια αλλά το σκηνικό που θα σου πω, το θυμάμαι σαν χθες. Ήταν βράδυ και άκουσα τον πατέρα μου να βγάζει κάποιες κραυγές. Μέσα στον ύπνο μου, νόμιζα πως πάθαινε καρδιά, εγκεφαλικό, πως τον χάνω στα σίγουρα. Σηκώθηκα αμέσως από το κρεβάτι και τον είδα να τρέμει πανικόβλητος ενώ μια φιγούρα πηδούσε γρήγορα από το μπαλκόνι μας. Είχε μπει κλέφτης. Ο πατέρας μου ήθελε να φωνάξει βοήθεια και δεν μπορούσε».
 
Σε τέτοιου είδους καταστάσεις τα προβλήματα ξεκινούν από πιο νωρίς, όταν ακόμη τα παιδιά βρίσκονται στην νηπιακή ηλικία. Οι γονείς προσπαθούν να τους μάθουν την νοηματική ενώ οι υπόλοιποι συγγενείς την γλώσσα. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά αναγκάζονται να μεγαλώνουν νωρίτερα και να αναλαμβάνουν ευθύνες που άλλα συνομήλικα δεν έχουν. «Όταν η αδερφή μου ήταν τριών, ο πατέρας μου είχε πάθει κολικό και έπρεπε να πάει αμέσως στο νοσοκομείο. Δεν ήταν εφικτό να καλέσει το Ε.Κ.Α.Β οπότε πληκτρολόγησε τον αριθμό του θείου και την έβαλε να του πει τι συμβαίνει και να έρθει από το σπίτι να τον πάει εκείνος».
Όση ώρα μιλούσα με την Δήμητρα, παρατηρούσα τις εκφράσεις της. Τα χέρια της συνόδευαν αρμονικά τα λεγόμενα της. Δεν ήταν απλά ένας άνθρωπος που κάνει χειρονομίες για να μεταλαμπαδεύσει καλύτερα τα όσα λέει αλλά μια συνήθεια που πλέον της έχει γίνει έμφυτη.
 
Συνεχίζει λέγοντας πως «Το να ζεις και να μεγαλώνεις με κωφούς γονείς σε ωριμάζει πολύ πιο γρήγορα. Μαθαίνεις ό,τι συμβαίνει στο σπίτι, ακόμη και εκείνα που υπό άλλες συνθήκες δεν θα ήξερες. Δεν είναι μόνο οι δημόσιες υπηρεσίες που χρειάζονται την παρουσία σου για να ολοκληρωθούν, αλλά το γεγονός ότι περνούν τα πάντα από τα χέρια σου. Επικοινωνείς και βρίσκεις εσύ λύση στα προβλήματα που προκύπτουν».
Λίγη ώρα μετά, παίρνει το σοβαρό της ύφος και μου εξηγεί πως αυτά δεν είναι τίποτα. «Πρόβλημα πραγματικό, είναι να πεινάς, να παραγγέλνεις delivery και η παραγγελία να μην έρχεται ποτέ, επειδή το σουβλατζίδικο πιστεύει πως είσαι ένας μεγάλος που κάνεις φάρσα και όχι ένα παιδάκι που όντως πεινάει. Μέχρι να πιστέψουν την ιδιαιτερότητα της κατάστασής μας, είχα αδυνατίσει», μου λέει γελώντας.
Όμως υπάρχουν και καλές στιγμές. Ίσως, πολύ καλές. «Μπορούν να βάζουν τέρμα τη μουσική και οι γονείς τους να μην το καταλαβαίνουν. Οι γείτονες να γκρινιάζουν στα ίδια και εκείνα να υπόσχονται πως δεν θα ξανασυμβεί και φυσικά να ξανασυμβαίνει. Ποιος απάνθρωπος μπορεί να μας επιπλήξει δεύτερη φορά;», μου λέει και συνεχίζει να γελάει.
Προσθέτει πως, «εκείνη κάλλιστα θα μπορούσε να μιλήσει πρόστυχα με τον φίλο της και ο πατέρας να βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Εσύ μπορείς;», μου λέει. Τους βαθμούς στο σχολείο τους παίρνουν συνήθως οι ίδιοι, για να αποφύγουν οι καθηγητές την αμήχανη στιγμή να εξηγήσουν πόσο καλά ή πόσο άσχημα τα πάνε στο σχολείο.
Όσο μεγάλη είναι όμως η πίεση και το άγχος το παιδιών, άλλη τόση είναι και για τους γονείς. Το μεγαλύτερο άγχος του πατέρα και της μητέρας της ήταν μην νιώσουν τα παιδιά τους κάποιο σύμπλεγμα κατωτερότητας καθώς μεγάλωναν. Αυτό που μου εξήγησε η Δήμητρα είναι πως εκείνη μεγάλωσε σε μια οικογένεια, έμαθε κάποια πράγματα και όλο αυτό ήταν φυσιολογικό επειδή αυτό γνώρισε. Μπορεί αργότερα στο σχολείο να βίωσε bullying αλλά τους γονείς της δεν θα τους άλλαζε με τίποτα στον κόσμο.

Πηγη: vice.com