Γιατί οι κωφοί φτερνίζονται σιωπηλά

Οι κωφοί δεν κάνουν τον χαρακτηριστικό ήχο “αψού” όταν φτερνίζονται, ενώ οι άνθρωποι χωρίς προβλήματα ακοής τον κάνουν συνεχώς, παρατηρεί ο βαρήκοος δημοσιογράφος Τσάρλι Σουίνμπορν, σε άρθρο του στο διαδικτυακό περιοδικό για κωφούς, Limping Chicken.

Η χρησιμοποίηση λέξεων στη διαδικασία του φτερνίσματος – όπως και οι αντιδράσεις τύπου “γείτσες” - είναι πολιτιστικές συνήθειες που αποκτούμε στη διάρκεια της ζωής μας. Άρα, δεν πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι κωφοί άνθρωποι, ειδικότερα όσοι χρησιμοποιούν τη νοηματική για να συνεννοούνται, δεν σκέφτονται καν το ενδεχόμενο να συνοδεύσουν το φτέρνισμα με οποιονδήποτε άλλο ήχο, πέρα από τον φυσικό.

Για τους κωφούς, “ένα φτέρνισμα είναι ακριβώς ότι θα έπρεπε να είναι, κάτι που απλά συμβαίνει”, εξηγεί ο Σουίνμπορν στο άρθρο του. Περιγράφει, μάλιστα, πως είναι ένα φτέρνισμα απελευθερωμένο από …περιττούς ήχους. “Μια βαθιά, βαριά ανάσα ακολουθούμενη από έναν πιο έντονο και γρήγορο ήχο αέρα που απελευθερώνεται”.

Και αν νομίζατε ότι ο ήχος “αψού” είναι …παγκόσμιος, κάνατε λάθος! Είναι μόνο ένας ήχος που κάνουν οι ελληνόφωνοι άνθρωποι. Αφού πρόκειται για πολιτιστική συνήθεια, διαφέρει από κουλτούρα σε κουλτούρα. Οι αγγλόφωνοι φτερνίζονται λέγοντας “ατσού”, οι Γάλλοι προτιμούν το “ατσούμ”, ενώ πιο περίεργα, στα δικά μας αυτιά, ακούγονται το “χακασούν” των Ιαπώνων και το “χατσίνγκ” των Φιλιππινέζων. 

Τα φτερνίσματα συνοδεύονται από έναν ήχο που δεν μπορεί να αποτραπεί, αλλά μπορεί να τροποποιηθεί από τους ανθρώπους που ακούνε κανονικά, αναλόγως με το τι θεωρείται κοινωνικά αποδεκτό, εξηγεί ο Bencie Woll, ερευνητής της επικοινωνίας κωφών. Όταν οι άνθρωποι χωρίς προβλήματα ακοής αισθανόμαστε ένα φτέρνισμα να έρχεται, ο εγκέφαλος στέλνει σήμα ειδοποιώντας μας: "Προσοχή! Είσαι έτοιμος να φτερνιστείς δημόσια. Κάνε το να ακουστεί φυσιολογικά", κατά τον Σουίνμπορν.

Το ίδιο ισχύει και για τους ήχους που χρησιμοποιούμε όταν γελάμε, για αυτό και τα γέλια των κωφών παρουσιάζουν μεγαλύτερη ποικιλία από των υπολοίπων.

Πηγή: PATHFINDER